Vì căm thù đến tận xương tủy nhà Thượng Quan, mẹ hiến thân ba ngày liền cho lão Béo độc thân, làm nghề bán thịt chó ở thôn Sa Khẩu. Lão Béo mắt như mắt trâu, đôi môi dày, bất kể xuân hạ thu đông, lúc nào cũng khoác trên người chiếc áo bông dính mỡ chó dày cộp như áo giáp. Chó dữ đến mấy trông thấy lão cũng không dám dàn mặt, đứng xa một khoảng nhất định mà sủa. Mẹ nhân dịp đi đào cây thuốc ở bờ bắc sông Thuồng Luồng, tìm đến với lão. Lão đang luộc thịt chó thì mẹ bước thẳng vào trong nhà. Lão nói cộc lốc:
- Đã chín đâu mà mua!
Mẹ nói:
- Ông Béo, tôi đem thịt đến cho ông đây! Năm xưa đi xem hát ở xã, ông đã sờ soạng tôi trong bóng tối, ông còn nhớ không?
Lão Béo đỏ mặt. Mẹ nói:
- Hôm nay tôi tự đến cho ông ăn thịt!
Sau khi thụ thai, mẹ đến thắp hương, khấn vái, cầu nguyên ở miếu Bà Cô, cúng vào miếu mấy đồng tiền vốn khi lấy chồng. Nhưng năm sau vẫn đẻ còn gái, đó chính là chị Phán Đệ.
Niệm Đệ là con gái thứ sáu của mẹ. Bố đẻ của chị là lão Béo hay nhà sư tuấn tú ở chùa Thiên Tề, thì ngay bản thân mẹ sau này mới biết chính xác. Đó là lúc Niệm Đệ lên bảy, tám tuổi, khuôn mặt trái xoan, mũi thẳng, lông mày dài, mới biết chính xác bố đẻ của chị là ai.
Mùa xuân năm ấy, bà Lã bị một thứ bệnh kỳ quặc, khắp người, từ cổ trở xuống mọc đầy vẩy màu xám bạc, ngứa ngáy không chịu nổi. Để ngăn ngừa bà tự cào chết mình, bố con nhà Thượng Quan đành phải trói quặt hai tay bà ra phía sau. Người đàn bà gang thép này bị chúng bệnh hành hạ ngày đêm gào khóc. Trên tường, trên vỏ cây lê đều dính đầy máu mủ
- Bà ra gãi ngứa ở đấy.
- Ngứa quá, ngứa chết mất! Bà Lã kêu khóc - Trời hại tôi rồi, cứu tôi mấy!
Bố con Thượng Quan đểu là loại chẳng làm nên trò trống gì, việc mời thầy thuốc đến chữa cho bà Lã lại rơi lên đầu mẹ. Mẹ cưỡi la đi khắp vùng đông bắc Cao Mật, mời hơn chục thầy, đông y có, tây y có. Họ khám cho bà Lã, người thì để lại đơn thuốc rồi đi, có người đơn cũng không, quay đầu dông thẳng. Mẹ lại mời bà đồng, thầy cúng, tìm tiên đan, nước thánh, đủ mọi phép mà bệnh của bà Lã không thuyên giảm, trái lại, ngày càng nặng thêm.
Một hôm, bà Lã gọi mẹ đến bên giường, nói:
- Mẹ đĩ Thọ Hỉ này, không ơn không kết thành cha con, không thù không kết thành nàng dâu mẹ chồng, sau khi mẹ chết, con hãy chèo chống cho cái gia đình này. Bố con nhà nó suốt đời chỉ là những con lừa không trưởng thành. Mẹ nói:
- Mẹ ơi, mẹ đừng nói gở, con vừa nghe bác ba Phàn nói là hòa thượng Trí Thông ở chùa Thiên Tề trấn Mã Điếm chữa bệnh rất giỏi, để con đi mời?
Mẹ chồng nói:
- Đừng phí tiền, mẹ biết bệnh của mẹ. Hồi mẹ mới về làm dâu đã dội nước sôi chết một con mèo. Nó ăn vụng gà con, mẹ giận quá định cho nó một bài học, không ngờ nó chết, đây là nó trả thù mẹ!
Mẹ cưỡi la vượt ba mươi dặm đến chùa Thiên Tề gặp hòa thượng Trí Thông.
Hòa thượng trắng trẻo tao nhã, mi thanh mục tú, khắp người tỏa ra mùi thơm của gỗ đàn hương. Ông vừa nghe mẹ trình bày, vừa lần tràng hạt. Mẹ nói xong, ông bảo:
- Thưa thí chủ, bần tăng chữa bệnh tại chùa, xưa nay không đi chữa ngoài bao giờ, thí chủ về đưa bà mẹ chồng đến đây? Mẹ đành quay trở về, đặt bà Lã lên xe ba gác, kéo đến chùa Thiên Tề. Hòa thượng Trí Thông kê cho bà Lã hai đơn thuốc, một sắc uống, một để tắm. Lại dặn:
- Nếu bệnh không chuyển thì đừng đến nữa. Nếu thấy công hiệu thì đến thay đơn khác!
Mẹ ra hiệu bốc thuốc, tự tay sắc và cho bà Lã uống. Ba lần uống, hai lần tắm rửa, quả nhiên khỏi hẳn ngứa. Mẹ chồng mừng quá, mở hòm lấy tiền để mẹ đi tạ thầy và thay đơn thuốc.
Khi ông thầy thay đơn, mẹ nhân tiện nhờ thầy chạy chữa sao cho đẻ con trai. Người nói đi, kẻ hỏi lại, càng nói càng sâu. Hòa thượng vốn đa tình, mẹ lại rất mong có con trai, và thế là hai người kết thân với nhau. Lão Béo thôn Sa Tử đã được nếm mùi trên cơ thể mẹ, theo dõi mẹ chặt chẽ.
Một hôm, trời gần tối, mặt trời đã khuất núi, mặt trăng tròn vạnh vừa ló lên, mẹ cưỡi la từ chùa Thiên Tề trở về qua ruộng cao lương bờ nam sông Mục thì lão Béo nhảy ra chặn đầu con la.
- Lỗ Toàn Nhi, sao cô bạc tình thế! - Lão Béo nói.
Mẹ nói: - Anh Béo này, tôi thấy anh đáng thương nên nhắm mắt khuất thân với anh mấy lần, anh đừng có được đằng chân lân đằng đầu!
Lão Béo nói: - Không được có mới nới cũ!
Mẹ nói:
- Đừng nói bậy!
Lão Béo nói:
- Cô không giấu nổi tôi đâu. Tử tế thì thôi, không tử tế thì tôi sẽ đi rêu rao khắp vùng đông bắc Cao Mật, rằng cô mượn cớ chữa bệnh ẹ chồng để tằng tịu với thầy tiểu chùa Thiên Tề!
Mẹ bị lão Béo bế xốc vào trong ruộng cao lương. Mẹ chồng khỏi bệnh, nhưng tiếng đồn về quan hệ giữa mẹ với hòa thượng Trí Thông đã đến tai bà.
Niệm Đệ vừa lọt lòng oe oe khóc, mẹ chồng thấy vẫn là con gái, liền chẳng nói chẳng rằng túm lấy hai chân định đem dìm chết trong chum nước.
Mẹ nhào xuống đất ôm chặt hai chân mẹ chồng, van xin:
- Mẹ ơi mẹ, xin mẹ mở lượng từ bi, thương con hầu hạ mẹ nửa năm nay mà tha cho cháu bé!
Mẹ chồng tay vẫn xách chân đứa bé, dằn giọng hỏi:
- Mi hãy nói thật, chuyện nhà sư có thật không?
Mẹ do dự.
Mẹ chồng nói:
- Nói! Có phải con hoang không?
Mẹ lắc đầu, dứt khoát không nhận.
Mẹ chồng thả con bé xuống giường.
