Trước khi qua đời con người thường sẽ dặn dò những chuyện còn dang dở một lượt, giống như đang nhớ lại cả đời lại giống như đang mong ngóng tới kiếp sau.
Cho dù có nhiều thứ không muốn bỏ, nhiều thứ bất đắc dĩ thì cuối cùng cuộc đời cũng đã tới điểm cuối.
Người ta chỉ có thể nói một câu hẹn gặp lại, hoặc đúng hơn là vĩnh viễn không bao giờ gặp lại nữa! Lời Đào Tam gia nói ngày hôm qua chính là di ngôn, con cháu đều biết rõ vì thế mọi người đều thức tới bình minh, mãi tới khi chính phòng truyền tới tiếng khóc của Lý thị. Lưu thị vội vàng tới nhà bếp đun nước ấm bưng tới nhà chính.
Lý thị tự mình lau người cho Đào Tam gia, lại thay áo liệm cho ông, đi cho ông đôi giày vải thêu thỏi vàng rồi để con cháu nâng ông vào quan tài. Linh đường được dựng ở từ đường của tộc, Tam Bảo đỏ mắt tới đó quét dọn trước, sau đó quan tài của Đào Tam gia được con cháu nâng tới từ đường. Đào Tam gia nhiều con cháu, mọi người cũng đã có chuẩn bị nên hậu sự cũng suôn sẻ, không bị rối.
Trường Phú đi liên hệ đoàn kèn trống, Trường Quý đi mời thầy phong thủy, chọn một chỗ thích hợp xây mồ.
Đây là điều nông dân coi trọng nhất. Đám Đại Bảo thì phân công nhau hành động, có người lên núi chém cây bách, có người lên trấn trên mua nến thơm và tiền giấy.
Ân Tu Trúc phụ trách viết câu đối để phúng điếu.
Đại Tần thị tới an ủi Lý thị, con dâu và cháu dâu thì vội chuẩn bị cơm thiết đãi mọi người. Thầy phong thủy tới rất nhanh, sau khi nhìn sinh thần bát tự và giờ mất của Đào Tam gia ông ta đã tính được thời gian hạ táng tốt nhất là vào bốn ngày sau.
Địa điểm đào mộ cũng đã chọn, ở phía tây phần mộ tổ tiên, gần với tổ tông. Mấy ngày sau người trong thôn tới phúng viếng rất đông, có vài người có quan hệ tốt thậm chí còn khóc đến ngất xỉu. Con trưởng Đào Trường Phú mang theo cháu đích tôn Đào Vĩnh Kỳ và chắt trưởng Đào Minh Bân (Vốn hàng chắt đều mang một chữ Thanh nhưng phạm húy với tân triều nên đổi thành Minh) đều mặt áo tang canh bên cạnh linh đường khom người cảm tạ thân thích tới viếng. Vở diễn trong lễ viếng để thể hiện lòng hiếu thảo là thứ không thể thiếu được.
Thôn dân và thân thích đều kéo tưới ngoài từ đường mà tiếc thương, tiếc khóc vang lên khắp nơi! Đào Trường Phú bị người làm lễ kéo đi, vừa khóc vừa hát, mãi tới khi kể xong cả cuộc đời Đào Tam gia thì mọi việc mới kết thúc.
Giọng người hát bi thương, tiếng khóc nức nở cực kỳ có sức lay động, lại thêm tiếng kèn trống buồn buồn khiến con cháu Đào Tam gia khóc nấc như ruột gan đứt hết. Hôm nay đưa tang, đoàn người đưa ma đi theo phía sau quan tài, dọc theo con đường thầy phong thủy đã chọn rồi đưa Đào Tam gia tới nghĩa địa của tộc.
Trong lúc ấy thầy phong thủy chỉ huy mọi người đốt tiền vàng, lấp đất.
Cuối cùng Đào Tam gia biến thành một nấm đất vàng, bên trên đầy tiền giấy màu trắng. Đào Trường Phú bưng bồn gỗ chứa đầy ngũ cốc hoa màu đứng đó, thầy phong thủy đứng ở một bên yên lặng khấn vái.
Người đưa ma thì lần lượt đi lên vốc lương thực bỏ vào túi, đón nhận chúc phúc của người đã khuất.
Đào Tam gia xuống mồ an ổn, hưởng thọ 75 tuổi, coi như hỉ tang! Đào Trường Phú chuẩn bị tiệc đưa tang, chủ các hộ trong thôn đều tới tham gia.
Chờ đến khi tiệc tan rồi mà người nhà họ Đào vẫn đứng ở cổng tiễn thôn dân và thân thích. Sau đó cứ cách bảy ngày Đào Trường Phú sẽ mang theo con cháu ra mộ hóa vàng mã cho Đào Tam gia, mãi tới khi đủ 49 ngày mới coi như thật sự xong xuôi. Vào ngày Trung Thu năm nay mưa dầm kéo dài. Đào gia mời Ân gia và Phan gia tới cùng ăn tết.
Ân Tu Trúc mang theo quà rồi cùng vợ con xuống núi, Phan chưởng quầy và vợ cũng mang theo quà đi tới.
Ba gia đình chen cùng nhau cực kỳ náo nhiệt, ngồi hết bốn bàn. Bánh trung thu là do Lưu thị và Trương thị làm, Lý thị lúc này tinh thần không tốt nên đã sớm mặc kệ chuyện trong bếp. Ở bàn của các nam nhân vẫn để trống vị trí của Đào Tam gia, lại có cả chén đũa và một chén rượu cao lương cho ông.
Tam Bảo đặt tẩu thuốc của ông cạnh đó rồi lẩm bẩm: “Ông nội, ngày tết ông cũng tới uống vài chén nhé!” Lý thị nói: “Tam Bảo, con chọn mấy cái bánh trung thu nhân hạt khô bỏ vào bát cho ông nội con từ từ ăn!” Tam Bảo đáp vâng rồi chọn mấy cái bánh bề ngoài tốt một chút đặt vào trong bát, “Ông nội ăn từ từ nhé, đừng để bị nghẹn! Thôi, để cháu đi pha trà, là Hoa Mao Phong ông thích uống nhất, vị trà nồng, nhị ca cố ý tới tận huyện thành mua cho ông đó!” Người một nhà hòa thuận ăn một bữa cơm trung thu đoàn viên sau đó Ân Tu Trúc mang theo vợ con về nhà.
Bân Bân thì cầm đèn tiễn Phan chưởng quầy và Tôn thị tới tận Phan gia ở cửa thôn rồi mới trở về. Lưu thị và Trương thị mang theo con dâu cầm chén bát đi rửa rồi thu dọn bàn ghế.
Chờ dọn dẹp xong bọn họ lại bưng nước ấm tới cho mọi người rửa mặt, lúc này Lý thị mới đứng dậy đi nghỉ ngơi.
Trong tay bà cầm tẩu thuốc của Đào Tam gia, bóng dáng thoạt nhìn cực kỳ tiêu điều. Con cháu nhìn thấy thế lòng cũng đau xót nhưng Đào Tam gia qua đời đem lại bi thương quá lớn với bà, bất kể con cháu trêu chọc thế nào bà cũng không quá vui vẻ. Tết Trung thu vừa qua thì ngày tháng lại càng nhanh hơn, đã chuẩn bị tới tháng 11.
Vương Thuận dẫn người tới mấy thôn phụ cận thu heo, trong lúc ấy chỉ cần tới gần Đào gia thôn là hắn sẽ tới thăm Lý thị. Hôm nay Vương Thuận lại tới nữa, còn chưa tới cửa đã hô to: “Tam thẩm, có khách tới! Thẩm đã pha trà chiêu đãi chưa!” Lý thị đang ngồi cạnh chậu than ở chính phòng nghe thấy giọng Vương Thuận thì đứng dậy đi ra. Vương Thuận đùa: “Tam thẩm, thế này không giống thẩm tí nào, ngày trước thẩm đã sớm gào đáp lại rồi!” Lý thị cười cười nói: “Vào nhà ngồi đi, nước trà có ngay đây!” Vương Thuận vào nhà và đi tới cạnh chậu than, hận không thể ôm cả chậu than vào lòng, “Tam thẩm, lửa này cháy vượng thật đó!” “Ta nói này Vương Thuận, dù sao cháu cũng đã có cháu nội rồi mà sao còn liều mạng thế, cứ thể con trai nhà mình đi thu heo có phải hơn không?! Cháu đây là lăn lộn cái gì vậy?!” “Tam thẩm, nhìn cháu hơi già nhưng thực ra cháu vẫn trẻ lắm.
Cháu còn nhỏ hơn Trường Quý ca 2 tuổi, thẩm không ngờ phải không? Ha ha!” Vương Thuận vừa cười vừa hơ hơ tay cho ấm. “Đúng là nhìn không ra, nhưng mà ta nói này Vương Thuận, nghe tam thẩm nói một lời, có thể giao cho con làm thì cứ giao.
Cháu phải dành thời gian mà ở nhà với vợ, lúc này có khi chưa thấy gì nhưng một khi người nào đi trước thì người ở lại mới là khổ nhất!” Lý thị đỏ mắt.
“Tam thẩm, sao thẩm cứ luẩn quẩn trong lòng thế? Tam thúc đã mỉm cười mà đi chứng tỏ không muốn thấy thẩm phải khóc lóc mà sống tiếp.
Con cháu cũng hiếu thuận, sao thẩm cứ chui vào bụi rậm làm gì?” Vương Thuận khuyên. “Ta nghe người ta nói trên đời có một loại chim uyên ương, cả đời không xa nhau, nếu một trong hai con chết thì con còn lại sẽ vì nhớ nhung mà chết theo.
Trên đời này cũng có những đôi vợ chồng như uyên ương, một người đi rồi thì người còn lại cũng chẳng sống lâu được nữa!” Lý thị lẩm bẩm. Vương Thuận vẫn khuyên: “Tam thẩm, Ngũ Bảo cũng tới tuổi làm mai rồi, Tiểu Ngọc Nhi cũng mới có tin vui, không lâu trước đây Nữu Nữu lại có thai.
Mỗi ngày vợ cháu cứ nhắc mãi không biết phải chuẩn bị quà gì mới tốt, nhiều việc vui như thế mà thẩm cứ lo hão huyền làm gì, thẩm phải suy nghĩ nhiều cho con cháu ấy!” Lý thị cười cười nói: “Lòng ta rõ hết, mỗi ngày cháu không ngại đường xa tới nói chuyện với ta trong lòng ta cũng cảm động.
Được rồi, đi làm việc của cháu đi! Lúc tính toán cẩn thận một chút, đừng tính sai!” “Hê hê, tới giờ cháu cũng chưa từng tính sai lần nào đâu!” Vương Thuận đắc ý khoe. “Ta chỉ lo cháu thanh toán thiếu cho người bán lợn, đây chính là tiền vất vả cả năm của người ta đó!” Lý thị phân trần. Vương Thuận đứng dậy khom lưng chắp tay nói, “Tam thẩm yên tâm đi, cháu không làm cái chuyện bán lương tâm ấy! Tam thẩm, cháu đi làm việc đây, hôm nào rảnh cháu sẽ qua thăm thẩm nhé!” Lý thị gật đầu tiễn Vương Thuận ra cửa nhưng lại nhớ ra đã quên rót cho khách một chén trà nóng thế là bà lại lẩm bẩm: “Aizzz, xem ta này, quên cả rót trà! Lão nhân, nếu ông mà biết khẳng định sẽ mắng ta hồ đồ! Ha ha, một năm nay ta hồ đồ thật sự, cứ hay quên! Xem ra chỉ cần người ta không lo lắng suy nghĩ thì đầu óc sẽ rỉ sét.
Lão nhân, ta cũng không muốn nhọc lòng nữa, chỉ muốn đi theo ông cho rồi!” Vào tháng 2 của năm thứ hai Lý thị ra đi, lúc đi vẫn ôm tẩu thuốc của Đào Tam gia, mặt mỉm cười. Vợ chồng như đôi uyên ương, chắc cũng là thế này! HOÀN.