Ngày 28 tháng 12 năm 1415 theo Tây lịch, tức Giang lịch năm thứ 3 vạn 9.517 (Ất Mùi). Hạm đội Angers của Anjou đã đụng độ Hạm đội Hải quân Hoàng gia Anh Cách Lan ở ngoài khơi eo biển Manche, các thành phố cảng Calais không xa.
Hạm đội Angers có 8 chiến thuyền, gồm : 1 đại hình chiến thuyền ‘Réne de Anjou’, dài 95 mét, rộng 40 mét, cao 6 mét, 7 cột buồm, tải trọng 1,8 vạn tấn, có 20 khẩu thần công, 200 thủy thủ; 2 trung hình chiến thuyền ‘Comte de Maine’ và ‘Comte de Provence’, dài 80 mét, rộng 32 mét, cao 5 mét, 6 cột buồm, tải trọng 1 vạn tấn, có 15 khẩu thần công, 150 thủy thủ; 5 tiểu hình chiến thuyền, dài 60 mét, rộng 22 mét, cao 4 mét, 5 cột buồm, tải trọng 4.200 tấn, có 10 khẩu thần công, 100 thủy thủ. Ngoài ra trên các chiến thuyền còn có chở theo 4.000 cung thủ (bowman) và 4.000 trường thương binh (spearman).
Hạm đội Hải quân Hoàng gia Anh Cách Lan có 45 chiến thuyền, gồm : 42 chiến thuyền Balinger, dài 12 - 14 mét, rộng 3 mét, cao 2 mét, 1 cột buồm với cánh buồm vuông, tải trọng 100 tấn, có 30 mái chèo và 40 thủy thủ; 3 đại chiến thuyền (Great ship), dài 18 mét, rộng 3 mét, cao 2,1 mét, 1 cột buồm, tải trọng 180 tấn, có 50 mái chèo và 100 thủy thủ.
(chú : trong đội thuyền của Columbus sau này đi thám hiểm châu Mỹ, chiếc lớn nhất có tên là ‘Santa Maria’, dài 22,6 mét, rộng 3 mét, cao 2,1 mét, 3 cột buồm, tải trọng 223 tấn. Qua đó sẽ thấy các chiến thuyền Balinger và Great ship của Anh Cách Lan lúc bấy giờ, giai đoạn cuối của ‘Đêm dài Trung Cổ’, là lớn).
Hạm đội song phương gặp nhau, khi còn cách nhau 3 phần 4 dặm Anh, Đô đốc Frederick du Guesclin của Hạm đội Angers đã truyền lệnh pháo kích vào Hạm đội đối phương.
Đùng. Đùng. Đùng …
Cả 51 khẩu thần công lần lượt khai hỏa. Mặt biển đang yên tĩnh đột nhiên nổi lên những thanh âm vang dội. Đồng thời, từ các khẩu thần công phát ra những đạo hỏa quang, cùng với nó là rất nhiều thiết đạn lao vun vút về phía thuyền địch.
Bên phía Hạm đội Hải quân Hoàng gia Anh Cách Lan, Bá tước John Grey I of Tankerville chỉ huy Hạm đội, theo lệ thường đang cùng thuộc hạ chơi bài thì được báo phát hiện Hạm đội của Pháp Lan Tây. Khi nghe báo cáo, Bá tước chỉ cười nhạt, chẳng thèm để tâm đến, chỉ truyền lệnh cho Hạm đội tiến đến tiêu diệt Hạm đội đối phương, sau đó cùng thuộc hạ tiếp tục chơi bài. Hành động của Bá tước vốn không có gì lạ, bởi trong mắt của một quý tộc Anh Cách Lan, Hải quân Pháp Lan Tây không thể gọi là Hải quân, hễ đánh là bại. Nhiệm vụ của Bá tước chỉ là vận chuyển vật tư sang Calais, trước giờ vẫn rất an nhàn, có lẽ lâu lâu cũng nên phấn khích một chút để thay đổi không khí. Cả bọn vừa chơi bài vừa nói cười vui vẻ. Đột nhiên …
Đùng. Đùng. Đùng …
Tiếng đại pháo truyền đến làm cả bọn giật mình. Trợ thủ đắc lực của Bá tước là Thomas Kyriell đề nghị :
- Bá tước Đại nhân. Tình hình có vẻ không ổn. Chúng ta ra ngoài xem thử thế nào !
Bá tước gật đầu nói :
- Cũng được. Chúng ta ra ngoài xem thử !
Khi cả bọn ra đến bên ngoài thì loạt bắn thử của Hạm đội Angers vừa kết thúc. Bọn họ không có cảm giác bị pháo kích, nhưng tất cả đều chấn kinh khi nhìn thấy Hạm đội Angers đang sừng sững tiến đến. Khoảng cách của song phương lúc này chưa đến 1 dặm, nên tầm quan sát rất rõ ràng, đặc biệt là khi chiến thuyền của đối phương quá lớn, cực kỳ lớn.
Bá tước đưa tay chỉ về phía Hạm đội đối phương, run giọng hỏi :
- Đó mà là Hạm đội của Pháp Lan Tây hay sao ?
Một gã thuộc hạ chỉ về phía đỉnh cột buồm trên chiến thuyền đối phương, nói :
- Đại nhân hãy xem. Đó chính là hiệu kỳ của Công tước xứ Anjou.
Bá tước nhíu mày nói :
- Công tước xứ Anjou chẳng phải đang bận lo giành lại đất đai ở Napoli hay sao ? Giờ còn đến đây làm gì nữa chứ ?
Bọn họ ngạc nhiên cũng phải, bởi Công tước xứ Anjou cũng đồng thời là Quốc vương Napoli, nhưng Vương quốc Napoli đã bị cha con Ladislaus chiếm mất, đánh nhau mấy chục năm nay mà vẫn chưa giành lại được. Do đó, việc triều chính của Pháp Lan Tây, Công tước xứ Anjou ít tham dự.
Bọn họ còn đang bàn tán thì tiếng đại pháo lại nổ vang. Nhưng lần này là toàn diện pháo kích. Cả 51 khẩu thần công đều lần lượt khai hỏa, liên tục pháo kích về phía Hạm đội Anh Cách Lan. Xạ thủ của Hạm đội Angers khai hỏa hết loạt này đến loạt khác. Bọn họ không giống như tiến hành hải chiến mà như là đang huấn luyện xạ kích. Tuy nói là chiến đấu, nhưng chỉ có phía Hạm đội Angers đơn phương tấn công. Vũ khí của các thủy thủ trên Hạm đội Anh Cách Lan có cự ly xa nhất là trường cung, nhưng dù trường cung thủ (longbowman) có lực lượng mạnh nhất thì cũng không thể nào bắn đến mục tiêu cách xa cả nghìn mét. Phạm vi tấn công hữu hiệu của trường cung thủ thường chỉ đạt đến 100 mét. Do đó, xạ thủ của Hạm đội Angers tha hồ lấy chiến thuyền của Hạm đội Anh Cách Lan làm bia tập bắn.
Trong hải chiến, do điều kiện trên biển, khi pháo kích đa số thường bắn không trúng mục tiêu, bắn trúng chỉ là thiểu số. Nhưng ít ra thì cũng sẽ có bắn trúng. 51 khẩu thần công bắn ra 51 phát đạn, ít ra cũng có vài phát trúng mục tiêu. Trong khoảng cách từ 3 phần 4 dặm cho đến nửa dặm, trước sau đã có 6 chiến thuyền của Hạm đội Anh Cách Lan bị bắn chìm, và 8 chiếc khác hư hỏng nặng, không thể di chuyển.
Khi khoảng cách giữa song phương chỉ còn nửa dặm, các chiến thuyền của Hạm đội Angers chuyển hướng, bảo trì cự ly. Đối với các xạ thủ, nửa dặm là cự ly lý tưởng nhất, vừa có thể thoải mái pháo kích vừa không sợ bị tấn công.
Trên chiến thuyền ‘Réne de Anjou’, Đô đốc Frederick du Guesclin vừa cười lớn vừa nói :
- Ha ha ha. Bắn. Bắn nữa. Bắn chìm thuyền của bọn Anh Cách Lan, nhấn chìm bọn chúng xuống biển.
Thuyền trưởng Deprezgene thì quá hưng phấn, chạy đến giành chỗ với xạ thủ, thử cảm giác pháo kích thuyền địch. Các xạ thủ cũng rất hưng phấn, nạp đạn khai hỏa không biết mệt. Chỉ sau 5 loạt pháo kích, phía Hạm đội Anh Cách Lan đã tổn thất gần 1 phần 3 lực lượng.
Bá tước John Grey I of Tankerville bên phía Hạm đội Anh Cách Lan thấy phía mình tổn thất thảm trọng. Trong lòng rối bời, vò đầu bứt tóc, không ngừng than thở :
- Làm sao đây ? Phải làm sao đây ? Cứ như thế này, các chiến thuyền của chúng ta sẽ bị bọn chúng bắn chìm hết !
Một gã thuộc hạ đề nghị :
- Bá tước Đại nhân. Chúng ta chỉ còn cách áp sát địch thuyền, rồi tiến hành hỗn chiến. Chỉ ở cự ly gần, trường cung thủ của chúng ta mới phát huy được uy lực.
Bá tước gật đầu khen phải, nhanh chóng truyền lệnh. Các chiến thuyền còn lại của Hạm đội Anh Cách Lan đẩy mạnh tay chèo, cố gắng áp sát địch thuyền. Chỉ có điều, các chiến thuyền của Hạm đội Angers tốc độ nhanh hơn, nên dễ dàng duy trì cự ly. Với sự cố gắng tột bậc của các thủy thủ Anh Cách Lan, khoảng cách giữa song phương tuy có rút ngắn lại, nhưng tốc độ rất là chậm chạp. Mất gần 1 giờ, khoảng cách giữa song phương từ 800 mét rút ngắn lại còn 400 mét, vẫn còn nằm ngoài phạm vi tấn công của quân Anh. Và điều đó chính là thảm họa cho bọn họ, bởi vì với khoảng cách 400 mét, khả năng bắn trúng mục tiêu của các xạ thủ Hạm đội Angers tăng lên thấy rõ. Đến lúc này, Hạm đội Anh Cách Lan thiệt hại nặng nề, cả 3 chiếc đại chiến thuyền (Great ship) đều bị trọng thương; các chiến thuyền Balinger thì có 11 chiếc bị bắn chìm và 18 chiếc trọng thương, mất khả năng di chuyển, 13 chiếc còn lại thì có đến 6 chiếc bị thương nhẹ, tốc độ giảm xuống chưa còn một nửa.
Đến lúc này, các chiến thuyền của Hạm đội Angers không di chuyển để giữ cự ly nữa mà đứng yên một chỗ. Các xạ thủ thì tập trung hỏa lực vào những chiến thuyền còn lại của đối phương. Sau 2 loạt pháo kích, 102 phát đạn, 6 chiếc bị thương nhẹ thì 2 chìm, 4 trọng thương; 7 chiếc còn lại đều ít nhiều hư hỏng. Khi chiến thuyền của Hạm đội Anh Cách Lan tiến đến cự ly dưới 100 mét, trường cung thủ chuẩn bị công kích, ngửa mặt nhìn lên, thì thấy mạn thuyền của đối phương quá cao, bọn họ không thể nhìn thấy mục tiêu để công kích. Đối diện với các chiến thuyền của Hạm đội Angers, bọn họ có cảm giác như đang đứng trước những tòa thành bảo vậy. Do đó, dưới sự uy hiếp của các khẩu thần công, bọn họ đành hạ khí giới đầu hàng.
Trận hải chiến bắt đầu từ giữa trưa, kéo dài gần 4 giờ, đến cuối buổi chiều thì kết thúc. Kết quả, Hạm đội Anh Cách Lan toàn diệt : 13 chiến thuyền Balinger bị bắn chìm, 3 chiếc đại chiến thuyền (Great ship) và 22 chiến thuyền Balinger trọng thương, 7 khinh thương, tất cả đều đầu hàng. Quân Anh có 1.980 người thì đầu hàng 1.238 người, còn lại tử trận hoặc mất tích. Quân Anjou thọ thương 26 người, do pháo kích quá hăng hái mà bị phỏng.
