TÔI BÁC BỎ Ý NGHĨ ĐÓ NGAY LẬP TỨC. Không phải do chủng tộc. Phụ nữ da trắng cũng có khả năng điên rồ như bất kỳ kẻ nào khác. Tôi bỏ ý nghĩ đó vì tính bất hợp lý về mặt chiến thuật. Xác định thời gian không phù hợp. Tàu điện ngầm New York là mục tiêu tốt cho đánh bom cảm tử. Tuyến số 6 cũng sẽ là mục tiêu tốt như bất kỳ chuyến tàu nào khác, gần như là tốt nhất. Nó dừng ở ga Trung tâm. Tám chuyến buổi sáng, sáu chuyến đêm, một toa xe kín người, bốn mươi người ngồi, một trăm bốn tám người đứng, đợi cho tới khi các cánh cửa mở ra các sân ga chật cứng là liền bấm nút. Một trăm người chết, vài trăm bị thương nặng, tình trạng hoảng loạn, hạ tầng hư hại, có thể xảy ra hỏa hoạn, một nút giao thông quan trọng ngừng hoạt động vài ngày hoặc vài tuần và có thể không bao giờ được thực sự tin tưởng một lần nữa. Một thành tích đáng kể, cho những kẻ có đầu óc hoạt động theo những cơ chế mà chúng ta không thể nào hiểu nổi.

Nhưng không phải lúc hai giờ sáng.

Không phải với một toa xe chỉ chở sáu người. Không phải khi các sân của ga Trung tâm chỉ toàn rác rưởi vật vờ vất vưởng và những chiếc cốc không cùng dăm người vô gia cư già nua trên các băng ghế dài.

Tàu dừng ở Astor Place. Những cánh cửa rít lên dịch mở. Không ai lên. Chẳng ai xuống. Những cánh cửa lại đóng sập cùng động cơ rên lên và con tàu chuyển mình.

Những gạch đầu dòng vẫn sáng.

Đầu tiên là một điều chẳng cần động não nhiều: quần áo không thích hợp. Đến nay thì đai quấn thuốc nổ được chế tạo không khác gì găng chơi bóng chày. Lấy một miếng vải bố dày kích thước 60 x 90 xăng ti mét, gập một lượt theo chiều dọc, là ta đã có một cái túi rỗng từ đầu đến đuôi dài hơn ba chục xăng ti mét. Quấn cái túi đó quanh kẻ đánh bom, khâu lại phía sau lưng. Dùng khóa kéo hay khóa bấm thì nhỡ đâu kẻ đánh bom lại thay đổi ý định. Cho nhiều thanh thuốc nổ dynamite vào cả túi, đấu dây, nhồi đinh hay bi kim loại vào các khoảng còn trống, khâu chặt phần trên cùng, cho thêm dây thô đeo quàng qua vai để đỡ trọng lượng túi. Thành phẩm sẽ hiệu quả, nhưng cũng sẽ cồng kềnh. Cách che giấu thực tế duy nhất là mặc quần áo rộng thùng thình như áo parka độn bông. Không bao giờ thích hợp ở vùng Trung Đông, còn ở New York thì khả dĩ sử dụng chỉ trong vòng ba trên mười hai tháng.

Nhưng bây giờ là tháng Chín, trời nóng như hè, dưới mặt đất còn cao hơn mười độ nữa. Tôi đang mặc áo phông. Hành khách số 4 đang mặc một chiếc áo khoác độn hiệu North Face, đen, phồng, bóng, hơi chút quá khổ và khóa kéo đến tận cằm.

Nếu bạn thấy gì đó, hãy nói gì đó.

Tôi bỏ qua nội dung thứ hai trong tổng số mười một điểm. Không thể áp dụng ngay lúc này. Nội dung thứ hai là: đi như robot. Có ý nghĩa quan trọng ở một điểm kiểm soát, nơi mua bán đông đúc hoặc ngoài nhà thờ hay giáo đường, song không áp dụng được với một kẻ tình nghi đang ngồi trên phương tiện giao thông công cộng. Những kẻ mang bom đi như robot không phải vì chúng tràn ngập phấn khích khi nghĩ đến hành vi tử đạo cao cả, mà vì chúng đang phải mang thêm trọng lượng gần hai chục ký thít vào vai chúng bằng các đai thô đeo qua vai, và vì chúng dùng ma túy. Sức hấp dẫn của sự tử đạo chỉ đi xa tới mức đó. Hầu hết kẻ mang bom là loại ngu đần bị khống chế, với một viên ma túy nhét vào giữa lợi và má. Chúng tôi biết điều này bởi các đai dynamite phát nổ với sóng xung kích đặc trưng hình chiếc bánh rán dội ngược lên bụng trong một phần tỷ giây và bứt lìa đầu gọn ghẽ khỏi hai vai. Đầu con người đâu được bắt vít giữ chắc. Nó chỉ nằm ở đó nhờ trọng lực, một phần được giữ bởi da, cơ, gân và dây chằng, nhưng những mối níu sinh học mong manh đó không cản được bao nhiêu sức nổ mạnh xuất phát từ chất hóa học. Ông thầy người Israel bảo tôi rằng cách dễ nhất để xác định một vụ tấn công ngoài trời do một kẻ đánh bom tự sát thực hiện chứ không phải xe hơi hay túi chứa bom gây ra là rà soát trong bán kính hai mươi lăm đến hai mươi tám mét tìm một cái đầu người bị cắt lìa, hầu như là nguyên xi đến lạ lùng không sứt mẻ gì, kể cả viên ma túy trong má.

Tàu dừng ở quảng trường Union. Không ai lên. Chẳng ai xuống. Khí nóng từ sân ga bò vào đối đầu với không khí từ máy điều hòa trong toa. Thế rồi những cánh cửa lại đóng lại và tàu tiếp tục chạy.

Các điểm từ 3 đến 6 là những biến đổi tùy từng đối tượng được quan sát: sự khó chịu, đổ mồ hôi, tật giật cơ, và hành vi lo lắng. Dù theo quan điểm của tôi thì việc đổ mồ hôi có khả năng do trời nóng quá mức cũng bằng như do thần kinh căng thẳng. Quần áo không thích hợp, thuốc nổ dynamite. Dynamite là bột gỗ nhúng nitroglycerine rồi đóng thành thanh có kích thước tương đương chiếc dùi cui. Bột gỗ là thứ cách nhiệt tốt. Vậy nên đổ mồ hôi là chuyện không tránh khỏi. Nhưng khó chịu, tật giật cơ và hành vi lo lắng là những biểu hiện đáng giá. Những kẻ đánh bom tự sát đang trải qua những khoảnh khắc kỳ quặc cuối cùng trong đời, lo lắng, sợ đau đớn, say vì ma túy. Theo định nghĩa thì chúng không tỉnh táo. Tin hoặc nửa tin hoặc không thực sự tin vào thiên đường, những dòng sông sữa và mật ngọt, những cánh đồng tươi tốt và các nàng trinh nữ, bị điều khiển bởi áp lực tư tưởng hay kỳ vọng của bè bạn hay gia đình chúng, đột ngột lún quá sâu và không thể rút chân ra. Phát biểu hùng hồn trong các cuộc họp kín là một chuyện. Hành động là chuyện khác. Vì thế mới dẫn tới cơn hoảng loạn bị kìm nén, với tất cả những dấu hiệu có thể nhìn thấy rõ.

Hành khách số 4 đang biểu hiện tất cả những dấu hiệu ấy. Cô ta trông hoàn toàn giống một phụ nữ đang hướng đến đoạn cuối của cuộc đời, cũng chắc chắn và không thể khác như con tàu đang hướng đến cuối tuyến.

Vậy nên dẫn tới điểm thứ bảy: kiểu thở.

Cô ta đang thở mạnh, chậm và có kiểm soát. Hít vào, thở ra, hít vào, thở ra. Như kỹ thuật chế ngự cơn đau khi sinh nở, hoặc giống như kết quả của một cú sốc khủng khiếp, hoặc giống như rào cản tuyệt vọng cuối cùng ngăn lại tiếng thét chất chứa sự khiếp đảm, hoảng sợ và kinh hoàng.

Hít vào, thở ra, hít vào, thở ra.

Điểm thứ tám: những kẻ đánh bom tự sát chuẩn bị hành động hay nhìn chằm chằm về phía trước. Không ai biết vì sao, song bằng chứng do camera ghi lại và các nhân chứng sống sót đều có những tường thuật giống nhau. Những kẻ đánh bom nhìn chằm chằm về trước. Có lẽ chúng đã đẩy cam kết của mình gần đến đường cùng và chúng sợ sự can thiệp. Có khi, giống như trẻ em và chó, chúng cảm thấy rằng nếu chúng không nhìn ai thì sẽ không ai thấy chúng. Có lẽ chút lương tâm cuối cùng đồng nghĩa với việc chúng không thể nhìn những người chúng sắp hủy diệt. Không ai biết vì sao, nhưng tất cả chúng đều làm thế.

Hành khách số 4 đang làm như vậy. Đó là điều chắc chắn. Cô ta đang trừng trừng nhìn ô cửa sổ trống phía đối diện đến mức gần như khoan thủng một lỗ trên lớp kính.

Các điểm từ 1 đến 8, có đủ. Tôi chuyển mình ngả người về phía trước trên ghế.

Rồi tôi ngừng lại. Xét về chiến thuật ý nghĩ này thật lố bịch. Thời điểm không thích hợp.

Rồi tôi nhìn lại lần nữa. Và dịch chuyển lần nữa. Vì các điểm 9, 10, 11 đều xuất hiện và cũng đúng nữa, và chúng là những điểm quan trọng nhất.